Nội dung bài viết
I. Mục đích
– Đảm bảo lượng oxy cần thiết đưa vào phổi người bệnh bằng các đường khác nhau: Mũi, mặt nạ, máy thở.
– Duy trì các đường dẫn oxy an toàn không tụt khỏi người bệnh, không hở.
– Theo dõi các thông số cơ bản Sp02, khí trong máu tránh tình trạng thừa hoặc thiếu oxy.
– Thay các ống thông dẫn oxy vào người bệnh ít nhất mỗi 8 giờ hoặc bất cứ khi nào ống dơ, nghẹt,…
II. Chỉ định.
Tất cả các trường hợp bệnh nhân có thở oxy
III. Chuẩn bị
1. Người bệnh:
– Giải thích, hướng dẫn để người bệnh hiểu, yên tâm cộng tác với Bác sĩ và điều dưỡng
– Giải thích cho người bệnh chấp nhận một số khó chịu khi luồn dây oxy vào mũi
– Tùy theo tình trạng hô hấp để đặt người bệnh ở tư thế:
+ 45° nếu có suy hô hấp
+ 90° nếu có phù phổi cấp
+ Nằm thẳng nếu có trụy mạch.
2. Dụng cụ
– Ống dẫn oxy mũi. Người điều dưỡng phải biết các loại dụng cụ thở oxy thể thay thế cho người bệnh khi cần thiết. Có thể sử dụng một trong hai loại:
+ Cannula: Kiểu đeo kính có 2 ống nhỏ cài vào lỗ mũi trước.
+ Ống thông: Đầu có nhiều lỗ để luồn vào gần thanh môn
– Mặt nạ oxy: Có nhiều kích cỡ, nên chọn cỡ phù hợp với người bệnh. Có nhiêu loại mặt nạ:
+ Mặt nạ mũi chỉ úp vào mũi người bệnh và người bệnh hoàn toàn tỉnh
+ Mặt nạ mặt dùng cho người bệnh không tỉnh táo, hôn mê hoặc há miệng để thở
– Bình oxy hoặc oxy trung tâm:
+ Nếu là bình oxy phải kiểm tra áp suất của bình bằng áp lực kế (phải đủ lượng oxy cần thiết)
+ Nếu dùng cho máy thở với phương thức hỗ trợ áp lực, áp lực oxy trong bình oxy nên phải đảm bảo trên 50 psi hoặc 3,5 atm.
+ Nếu dùng máy tạo oxy cá nhân: Không thể thay oxy nén nếu không có bình chứa. Khi dùng oxy nén phải dùng máy tạo oxy trung tâm. Máy tạo oxy cá nhân có bình chứa oxy nén cũng chỉ dùng tạm thời cho máy thở áp lực.
– Các dụng cụ khác: Gạc, băng keo, que gòn, túi rác, ly nước, chất trơn tan trong nước (nếu cần)
IV. Các bước tiến hành
| STT | CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH |
| 1 | Thở oxy mũi
– Chào hỏi người bệnh |
| 2 | Thở mặt nạ oxy – Lựa chọn mặt nạ oxy phù hợp với người bệnh – Nối mặt nạ với ống dẫn oxy và bình làm ẩm – Điều chỉnh lượng oxy cần thiết. – Úp mặt nạ vào mặt người bệnh, cố định mặt nạ bằng các dây buộc chằng sau gáy, bảo đảm vừa khít, không quá chặt hay quá lỏng |
| 3 | Theo dõi – Sắc mặt: Đỏ hồng có thể là thừa oxy, tím có thể là thiếu oxy – Kết quả nếu tốt: Mawchj dưới 100 lần/phút, huyết áp bình thường, Sp02 trên 90% – Kết quả không tốt nếu: Mạch không thay đổi so với trước hoặc nhanh hơn, huyết áp vẫn không thay đổi hoặc giảm hơn, Sp02 giảm hơn trước, dưới 90%. Lưu ý người bệnh suy hô hấp giai đoạn đầu huyết áp sẽ tăng cao, sau đó mới giảm. – Phải báo bác sĩ ngay để thay đổi chiến lược thông khí (thở máy, tăng lượng oxy,…) |
V. Đánh giá, ghi hồ sơ và báo cáo
Tình trạng mạch, huyết áp, nhịp thở, màu sắc mặt, môi. Báo ngay bác sĩ nếu có thay đổi
VI. Hướng dẫn người bệnh và gia đình
– Giải thích kỹ cho người bệnh và người nhà yên tâm.
– Hướng dẫn người bệnh và người nhà người bệnh đảm bảo ăn uống đủ dinh dưỡng, chế độ ăn không nên quá nhiều đường nếu người bệnh đang có suy hô hấp.
VII. An toàn cho người bệnh
– Thường xuyên hút đàm nếu người bệnh có cơn ho hoặc muốn khạc
– Thay ống thông mũi tốt nhất là 8 giờ/lần và thay bất cứ lúc nào ống bị dơ, nghẽn,…
– Luồn ống thông mới vào lỗ mũi bên kia và làm vệ sinh lỗ mũi vừa đặt ống thông, nhỏ mũi bằng thuốc sát trùng.
– Kiểm tra bình làm ẩm (phải đủ nước cất vô khuẩn đến vạch quy định, mở áp lực kế oxy cho qua bình làm ẩm, kiểm tra sự lưu thông của ống).
– Bình làm ẩm và nước trong bình phải vô khuẩn
– Có bảng cấm hút thuốc quanh khu vực có bình oxy.