ADN được viết tắt của cụm từ acid deoxyribonucleic. Đây là vật chất tồn tại và xuất hiện trong các nhân tế bào và NST. Tác dụng của ADN là lưu trữ các thông tin, mã di truyền cho các thế hệ tương lai.
Khi mọi người xét nghiệm ADN chính là sử dụng các phân tử có trong tế bào để xác định tình trạng huyết thống. Và đây là câu trả lời cho vấn đề khi nào cần xét nghiệm ADN. Nếu kết quả cho ra số liệu là 99,99% gen trùng khớp nghĩa là hai cá thể có mối quan hệ thân thích ruột thịt là cha – con; hoặc mẹ – con. Trong khi đó, nếu hai mẫu xét nghiệm ADN khác nhau thì cá thể không có mối liên quan nào. Mẫu xét nghiệm chỉ cần có 2 NST khác nhau thì chắc chắn hai người đó không có quan hệ huyết thống.
Nội dung bài viết
Các cách xét nghiệm ADN phổ biến hiện nay
Xét nghiệm ADN bằng mẫu máu
Cách thức sử dụng các mẫu máu là phương pháp truyền thống vì có kết quả chuẩn xác nhất. Khi thực hiện xét nghiệm lấy máu, người bệnh cần thực hiện quy trình:
- Đến các cơ sở y tế để lấy các mẫu máu
- Kiểm tra tình trạng sức khỏe
- Bấm tiệt trùng để lấy mẫu
- Liên hệ trung tâm y tế để được chuẩn bị các dụng cụ lấy mẫu cần thiết. Rửa tay thật sạch trước khi lấy mẫu
- Chuẩn bị bút bấm lấy mẫu, đầu bấm tiệt trùng và giấy để lấy mẫu
- Bóp đầu ngón tay nhẹ nhàng cho tới khi thu được một giọt máu
- Áp ngón tay vào trong vòng tròn của giấy thu mẫu sao cho giọt máu thấm vào giấy
- Lau đầu ngón tay bằng bông tẩm cồn và giữ yên tại vị trí trích cho đến khi máu không còn thấm ra nữa
- Để giấy thu mẫu máu khô tự nhiên trong 10 phút và gấp lại rồi cho vào riêng một phong bì có chữ ký
- Lặp lại quá trình này với người cần phân tích ADN tiếp theo
- Điền đầy đủ thông tin trên giấy đề nghị phân tích ADN rồi gửi cho trung tâm xét nghiệm và chờ kết quả
Xét nghiệm ADN bằng mẫu tóc có chân
Khi nào cần xét nghiệm ADN mang đến kết quả chính xác, do đó dùng mẫu tóc xét nghiệm ADN rất tốt. Cách lấy mẫu tóc xét nghiệm ADN gồm các bước sau:
- Chuẩn bị 2 đến 3 phong bì ghi tên người cần phân tích và quan hệ lên phong bì
- Nhổ 5-7 sợi tóc có chân tóc đặt lên giấy trắng (thường là giấy A4, không sử dụng các loại giấy mềm để gói tóc) sao cho gốc tóc dính lên tờ giấy
- Gói cẩn thận bằng giấy A4 rồi viết thông tin của người cho mẫu cùng với chữ ký bên ngoài, sau đó bỏ vào một phong bì có thông tin tương ứng
- Lặp lại các bước này với người cần lấy mẫu tiếp theo
- Bỏ chung tất cả túi đựng mẫu vào một bì lớn cùng giấy đề nghị phân tích để gửi cho trung tâm phân tích
Xét nghiệm ADN bằng mẫu cuống rốn
Các bước thực hiện gồm có:
- Cắt khoảng 1cm cuống rốn khô, sạch, đã rụng
- Gói cẩn thận bằng giấy A4 rồi viết thông tin người cho mẫu cùng chữ ký bên ngoài rồi bỏ vào một phong bì có thông tin tương ứng
- Bỏ tất cả túi đựng mẫu vào một phong bì lớn cùng giấy đề nghị phân tích rồi gửi cho trung tâm phân tích
Xét nghiệm ADN bằng mẫu tế bào niêm mạc miệng
Cách xét nghiệm ADN cơ bản được áp dụng phổ biến nữa chính là lấy các tế bào niêm mạc miệng. Phương thức kiểm tra này phù hợp với mọi lứa tuổi và độ chính xác cao. Các bước thực hiện kiểm tra gồm:
- Không sử dụng các chất kích thích trước khi kiểm tra ( ít nhất 4 tiếng)
- Súc miệng sạch sẽ với nước ấm 3 lần
- Sử dụng bông vô trùng để thu thập các tế bào niêm mạc. Tuyệt đối không dùng tay chạm vào đầu tăm bông. Thời gian lấy các niêm mạc khoảng 30 giây/lần và lặp lại một vài lần
- Để mẫu khô ở trong không khí ở nhiệt độ phòng ít nhất 15 phút, cần chú ý không cho đầu bông chạm vào bất cứ thứ gì để tránh lây nhiễm
- Để tăm bông vào bì chứa mẫu và đảm bảo các thông tin cần thiết ghi ngoài bao bì
- Khi đã thu đủ tất các mẫu ADN của những người cần phân tích ADN, đặt tất các vào một phong bì lớn và gửi cho trung tâm xét nghiệm
Xét nghiệm ADN bằng mẫu móng tay, móng chân
Cách lấy mẫu móng tay xét nghiệm ADN gồm các bước:
- Rửa móng tay, móng chân của người cho mẫu trước khi cắt
- Cắt và gộp toàn bộ móng tay và móng chân (tối thiểu đạt 40mg) của một lần cắt định kỳ
- Gói cẩn thận bằng giấy A4 rồi viết thông tin người cho mẫu cùng chữ ký bên ngoài và bỏ vào một bì có thông tin tương ứng
- Bỏ tất cả các túi đựng mẫu vào một phong bì lớn có giấy đề nghị phân tích rồi gửi cho trung tâm phân tích